شقاق مقعدی یکی از عارضه های نشیمنگاهی شایع است و می تواند در هر سنی و به علت سبک زندگی غلط رخ دهد. بسیاری از مبتلایان به این بیماری علائمی مثل یبوست، درد هنگام دفع، خونریزی، سوزش و خارش را تجربه می کنند. علائم آزاردهنده این بیماری باعث می شود که افراد به دنبال راهی برای درمان سریع این عارضه باشند.
معمولا بیماران اطلاعات کافی درباره روش های درمان شقاق ندارند و نگران نوع درمان، نتیجه و همچنین هزینه درمان شقاق با لیزر و جراحی هستند. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا به بررسی این موارد بپردازیم:
شقاق یا فیشر مقعد چیست؟
شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در پوست دیواره مقعد است و معمولا در بخش خارجی دهانه مقعد ایجاد می شود. شقاق معمولاً همزمان با اجابت مزاج باعث درد شدید و خونریزی می شود. شقاق یا فیشر مقعدی در جامعه بسیار رایج است، اما اغلب با سایر علل درد و خونریزی مانند هموروئید اشتباه گرفته می شود.
85 تا 90 درصد موارد شقاق در خط میانی خلفی (دیواره پشت) مقعد و حدود 10-15 درصد در خط میانی قدامی (دیواره جلویی مقعد) رخ می دهد. تعداد کمی از بیماران ممکن است در واقع در هر دو قسمت جلویی و پشتی شقاق داشته باشند. شقاق هایی که در دیواره های جانبی مقعد قرار گرفته اند ممکن است در پی بیماری های دیگری ایجاد شده باشند.
شایع ترین علائم
بیماری شقاق یا زخم مقعدی معمولا با علائم دردناکی همراه است که شایع ترین آنها به شرح زیر است:
- درد در طول اجابت مزاج و حتی چند ساعت پس از آن
- یک توده کوچک یا برچسب پوستی روی پوست نزدیک شقاق مقعد
- خون در سطح بیرونی مدفوع یا روی دستمال
- ترک یا پارگی قابل مشاهده در مقعد
- سوزش و خارش در مقعد
- ترشحات بدبو
البته علائم فیشر به شدت بیماری هم وابسته است. زیرا شقاق در دو نوع حاد و مزمن ایجاد می شود و شدت علائم در نوع مزمن افزایش می یابد. اگر بیشتر از 6 هفته از شروع بیماری گذشته باشد، شقاق مزمن شده است و تنها راه درمان آن روش های جراحی و لیزر هستند.
می توانید در سایت دکتر بیژن عابدیان مطلب کاملی در مورد هزینه درمان شقاق مقعدی با لیزر و جراحی را مطالعه کنید.
چرا به شقاق مبتلا می شویم؟
عوامل مختلفی در ایجاد شقاق موثرند که یبوست و خشکی مدفوع یکی از اصلی ترین آنها شناخته می شود. البته هر عاملی که باعث افزایش فشار مقعد شود می تواند منجر به شقاق یا فیشر مقعدی شود. شایع ترین دلایل فیشر به شرح زیر است:
- یبوست مزمن (طولانی مدت)
- زور زدن برای اجابت مزاج، به خصوص اگر مدفوع سفت و خشک باشد
- اسهال طولانی مدت
- رابطه جنسی مقعدی
- قرار دادن اجسام خارجی در مقعد
- عادات بد روده ای طولانی مدت
- عضلات اسفنکتر مقعد بیش از حد سفت یا اسپاستیک (عضلاتی که بسته شدن مقعد را کنترل می کنند)
زمان مراجعه به دکتر
اگر به محض مشاهده علائم غیر عادی در مقعد مثل خونریزی، سوزش، خارش و درد و … به پزشک مراجعه کنید، بیماری شما به موقع تشخیص داده می شود. در صورتی که به شقاق مبتلا شده باشید، با توجه به شدت بیماری برای شما روش های دارویی یا پزشکی تجویز می شود.
شقاق حاد که کمتر از چند هفته از ایجاد آن گذشته معمولا با تغییراتی در رژیم غذایی یا مصرف برخی از دارو و پمادها برطرف می شود، اما برای درمان شقاق مزمن باید حتما جراحی یا لیزر فیشر انجام شود.
شقاق چگونه تشخیص داده می شود؟
دکتر شقاق در ابتدا وضعیت کلی و علائم و سوابق بیماری شما را بررسی می کند. در مرحله بعد معاینه بالینی برای تشخیص شقاق انجام می شود و معمولا بیماری با معاینه قابل تشخیص است. اما در صورتی که پزشک به بیماری دیگری مشکوک شود ممکن است انجام آزمایشات زیر را تجویز کند:
- سیگموئیدوسکوپی
- کولونوسکوپی
- آنوسکوپی
چگونه شقاق مقعدی را درمان کنیم؟
با توجه به نوع شقاق، راه های مختلفی برای درمان آن وجود دارد که طبق دستور پزشک باید بهترین روش درمان را انتخاب کنید. بهتر است از انجام اقدامات درمانی خودسرانه پرهیز کنید و بدون نظر دکتر متخصص از دارو و درمان های خانگی استفاده نکنید. بهترین روش های درمان شقاق به شرح زیر است:
خانگی
اولین راهکار برای درمان بیماری های مختلف، روش های خانگی است. ایجاد تغییر در رژیم غذایی و مصرف فیبر و مایعات کافی، گرفتن حمام سیتز و پرهیز از زور زدن در توالت راه هایی هستند که می توانند به بهبود و درمان شقاق کمک کنند. اما در صورتی که بعد از حداکثر دو هفته علائم شما بهبود پیدا نکرد، باید درمان های خانگی را متوقف کنید و به برای درمان های پزشکی اقدام کنید.
لیزر
در حال حاضر بهترین و سریع ترین روش درمان شقاق مقعدی، عمل سرپایی لیزر است. لیزر شقاق یک درمان قطعی است که در کمتر از نیم ساعت در کلینیک انجام می شود و طی ان با اشعه یکپارچه لیزر این عارضه را درمان می کنند.
- درمان شقاق با لیزر نیازی به بیهوشی ندارد و طی عمل از بی حسی موضعی استفاده می شود و بیمار هیچگونه دردی را احساس نمی کند.
- بعد از انجام لیزر بیمار مرخص می شود و نیازی به بستری شدن و یا گذراندن دوران نقاهت طولانی وجود ندارد.
- بیمار از فردای عمل لیزر می تواند به فعالیت های روزانه خود برگردد.
- لیزر هیچ یک از عوارض جراحی مثل عود مجدد بیماری به همراه ندارد.
- جای زخم و جراحی در روش لیزر بسیار جزئی است و بعد از مدت کوتاهی از بین می رود.
جراحی
عمل جراحی شقاق به روش های اسفنکتروتومی، فیشرکتومی و فلپ انجام می شود که با توجه به شدت بیماری مناسب ترین روش توسط پزشک معالج شما پیشنهاد خواهد شد. روش های جراحی شقاق معمولا تحت بیهوشی و در بیمارستان انجام می شود و بیمار باید حداقل یک شب در بیمارستان بستری شود.
همچنین دوران نقاهت در روش های جراحی طولانی تر از لیزر است و بیمار باید یک تا دو هفته کامل استراحت کند. احتمال عفونت زخم یا بازگشت مجدد بیماری هم در روش های جراحی شقاق بالاتر است.
هزینه جراحی و لیزر شقاق
برای تعیین هزینه در ابتدا باید حتما توسط پزشک معاینه شوید تا شدت پیشرفت و شرایط بیماری بطور کامل بررسی شود. بعد از معاینه، پزشک با توجه به شرایط بیماری بهترین روش جراحی را به شما پیشنهاد می‌دهد.
اما با نگاهی کلی به جراحی و لیزر شقاق درمی‌یابیم که هزینه درمان شقاق با لیزر برای بیمار به صرفه تر است. چون صورتحساب‌های بیمارستانی، شامل موارد زیادی است که تنها بخشی از آنها را بیمه می‌پردازد. همچنین هزینه‌های بستری و مراقبت‌های بعد از عمل هم به جراحی اضافه می‌شود. چون حتی بعد از مرخص شدن، زمان طولانی برای بهبود جای زخم جراحی لازم است که این امر خود مسبب هزینه‌های زیادی است.
نکته مهم دیگر احتمال بازگشت بیماری بعد از جراحی است که باید حتما به آن توجه شود. احتمال عود مجدد بیماری در روش لیزر بسیار پایین تر از روشهای جراحی است.