مواجهه با خونریزی مقعدی معمولا بسیار ترسناک است و افراد هنگام مشاهده خون دستپاچه شده و به بیماری های خطرناکی مثل سرطان روده مشکوک می شوند. اما در مواقع بسیاری علت خونریزی مقعدی بیماری های نشیمنگاهی مثل شقاق و بواسیر است که به راحتی درمان می شوند.
البته هرگز نباید درمان این عارضه ها با تاخیر انجام شود زیرا اگر خونریزی ادامه پیدا کند منجر به بروز مشکلات دیگر خواهد شد.
بواسیر یا هموروئید یکی از عارضه هایی است که ممکن است اولین نشانه آن خونریزی باشد و در مراحل ابتدایی علائم دیگری نداشته باشد.
در ادامه بررسی می کنیم که علت و علائم بیماری بواسیر چیست؟ همچنین به نحوه تشخیص و روش های درمان سریع بواسیر یا هموروئید خارجی و داخلی هم خواهیم پرداخت:
بواسیر یا هموروئید چیست؟
بیماری بواسیر (hemorrhoid) معمولا بر اثر افزایش فشار در ناحیه مقعد و رکتوم ایجاد می شود و تقریبا می توان گفت در سنین میانسالی این عارضه یکی از شکایات و ناراحتی های 50 درصد افراد است.
اگرچه هموروئید خطرناک نیست اما می تواند به مرور زمان پیشرفت کند و با ایجاد علائم آزاردهنده کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
به عبارتی در رگ های بخش انتهایی روده و در زیر غشای مخاطی، وریدها و بالشتک های خونی وجود دارد که نسبت به فشار بسیار حساس هستند.
شما زمانی به بواسیر مبتلا شده اید که این رگ ها بر اثر ایجاد فشار متورم یا دچار پارگی شوند. دقیقا شبیه ایجاد رگ های واریسی در پاها.
اگر عروق داخلی مقعد واریسی شوند هموروئید از نوع داخلی است، اما ایجاد آسیب در رگ های اطراف و بیرون مقعد منجر به بروز بواسیر خارجی خواهد شد.
نوع داخلی هموروئید دارای چهار درجه مختلف است که با توجه به شدت بیرون زدگی، گرید آن مشخص می شود.
در بواسیر درجه یک عروق واریسی هنوز از مقعد خارج نشده اند.
در گرید دو بیماری این عروق هنگام عمل دفع از مقعد بیرون می زنند اما بصورت خود به خود دوباره به داخل مقعد بر می گردند.
در گرید سه وریدهای بیرون زده برای بازگشت به داخل مقعد نیاز به وارد شدن نیروی خارجی مثل فشار انگشتان دارند.
اما در بواسیر درجه چهار علاوه بر اینکه شدت پرولاپس و بیرون زدگی بسیار زیاد است، این عروق به هیچ عنوان به داخل مقعد برنمی گردند.
نوع خارجی هموروئید می تواند به هموروئید ترومبوزه تبدیل شود که خون در داخل آن لخته می شود و معمولا بسیار دردناک است.
نشانه ها و علائم
علائم هموروئید داخلی و خارجی ممکن است متفاوت از یکدیگر باشند اما شایع ترین نشانه های این عارضه را مرور می کنیم:
- ایجاد تورم و برآمدگی در اطراف مقعد
- خونریزی مقعدی
- خارش و سوزش ناحیه نشیمنگاه
- احساس عدم دفع کامل مدفوع
- درد زیاد در مقعد
چرا به این عارضه دچار می شویم؟
به نقل از سایت my.clevelandclinic.org همه افراد و در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند اما معمولا احتمال بروز آن در سنین میانسالی به دلیل ضعیف شدن عضلات لگن و عروق مقعد کمی بیشتر است. سایر عوامل تاثیرگذار در ایجاد بواسیر:
- بارداری و زایمان در زنان
- اضافه وزن و چاقی
- اسهال و یبوست مزمن و طولانی
- مصرف کم فیبر و مایعات
- زور زدن بیش از حد در توالت
- بی تحرکی و نشستن به مدت طولانی
تشخیص
اگر حتی یک یا چندمورد از علائم بالا را تجربه می کنید، وقت آن رسیده که برای تشخیص بیماری خود به دکتر مراجعه کنید. پزشک متخصص در ابتدا درباره سوابق بیماری شما و علائمی که چند وقت اخیر تجربه کرده اید از شما سوالاتی می پرسد.
سپس معاینه فیزیکی برای تشخیص وضعیت بیماری شما انجام می شود که در 90 درصد مواقع این عارضه با معاینه فیزیکی به راحتی قابل تشخیص است. اگر طی معاینه فیزیکی پزشک قادر به نشخیص عارضه شما نباشد، موارد زیر انجام می شود:
معاینه دیجیتال رکتوم: که طی آن پزشک با استفاده از دستکش، انگشت خود را داخل مقعد می برد تا در صورت وجود رگ های متورم آنها را احساس کند.
آنوسکوپی: روش دیگری است که یک لوله باریک که دارای یک چراغ است وارد مقعد می شود تا پزشک بطور کامل ناحیه رکتوم و پوشش دیواره مقعد را در مانیتور مشاهده کند.
سیگموئیدوسکوپی: هم مشابه روش آنوسکوپی است، اما این لوله کمی بلندتر بوده و با استفاده از آن نواحی انتهایی روده بزرگ و راست روده بررسی می شود.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که حتما به دکتر متخصص بواسیر که تبحر کافی و تجربه درمان های موفق در این زمینه را دارد مراجعه کنید.
درمان هموروئید
راه های مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد که با توجه به شرایط بیماری، بهترین روش توسط پزشک متخصص تجویز می شود.
البته بسیاری از بیماران سعی دارند که با استفاده از روش های خانگی و گیاهی بواسیر را درمان کنند اما همیشه این امر امکانپذیر نیست.
درمان خانگی
اگر شما به تازگی به این عارضه دچار شده اید، شاید بتوانید با استفاده از روش های خانگی بصورت موقت بواسیر را درمان کنید اما این بهبودی موقتی بوده و امکان درمان قطعی همورئید با روش های خانگی امکانپذیر نیست.
با این حال به بررسی برخی از این روش ها برای تسکین فوری درد بواسیر خواهیم پرداخت:
کمپرس یخ: می توانید روزانه چند مرتبه یک کیسه یخ را داخل پارچه تمیز گذاشته و روی موضع بیماری قرار دهید. یخ به کاهش تورم و التهاب هموروئید کمک می کند.
حمام سیتز: می توانید دوبار در طی روز داخل لگن آب گرم و ترکیب سرکه، جوش شیرین و … بشینید تا گردش خون در این ناحیه بیشتر شود، ناحیه ضد عفونی شده و التهاب از بین برود.
پماد و شیاف آنتی هموروئید: معمولا از پماد آنتی هموروئید برای بهبود علائم هموروئید خارجی و از شیاف آنتی هموروئید برای درمان نوع داخلی استفاده می شود.
پیشگیری از یبوست با مصرف فیبر: وقتی یبوست برطرف شود، میزان فشار وارده بر مقعد کاهش می یابد و در نتیجه علائم هموروئید بهبود خواهد یافت.
اگر یک هفته بعد از استفاده از روش های خانگی و دارویی علائم شما بهبود نیافت، باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا روش های پزشکی برای درمان بیماری به کار گرفته شود. در ادامه بهترین روش ها را بررسی خواهیم کرد:
لیزر بواسیر
یکی از بهترین روش های درمان نوین هموروئید است که به دلیل سهولت درمان و مزایای فراوان، مورد استقبال بسیاری از بیماران قرار گرفته است. لیزر هموروئید یک روش سرپایی است که بدون درد و خونریزی و در زمانی کمتر از یک ساعت انجام می شود و بیماری شما را درمان می کند. این روش هیچگونه عوارضی ندارد و احتمال اینکه بیماری شما برگردد بسیار پایین است.
هموورئیدکتومی
این روش نوعی جراحی برای حذف زائده هموروئیدی است که با استفاده از آن زائده بواسیری بطور کامل حذف می شود. هموروئیدکتومی به دو شکل باز و بسته و با بیهوشی یا بی حسی انجام می شود.
دوران نقاهت این روش درمانی حدودا 4 تا 6 هفته است و مراقبت های بعد از عمل نقش مهمی در نتیجه خواهند داشت.
همچنین ممکن است عوارضی مثل بی اختیاری، عفونت و بازگشت مجدد بیماری را در این روش تجربه کنید.
سایر روش های عمل جراحی بواسیر شامل رابربند، اسکلروتراپی و اسفنکتروتومی است که طبق نظر پزشک ممکن است توصیه شود.