تکمیل و نگارش پایان نامه مهم‌ترین بخش تحصیلات تکمیلی در اغلب رشته‌ها است. دانشجویانی که مشغول تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری هستند پس از گذراندن تعداد معینی از واحد‌های تئوری، باید به انجام پژوهش و تحقیق در حوزه تخصصی خود بپردازند و بعد از پایان تحقیقات از دستاورد‌های خود دفاع کنند. این تحقیقات و پژوهش‌ها در قالب پایان نامه ثبت می‌شود. آنچه درمورد پایان نامه اهمیت دارد شیوه نگارش آن است که باید از اصول و قواعد خاصی پیروی کند. در ادامه برای آموزش نوشتن پایان نامه در word شما را با برخی از نکات مهم آشنا می‌کنیم. نکات ارائه شده منطبق با استانداردهایی است که نرم افزار word برای نگارش مطالب طولانی مثل پایان نامه ارائه داده است.
نکات مهم نوشتن پایان نامه در word
یکی از اولین نکات مورد توجه هنگام نوشتن پایان نامه در ورد، توجه به مقررات دانشگاه در این زمینه است. معمولا هر دانشگاه یا حتی هر دانشکده و موسسه علمی برای پایان نامه دانشجویان خود، فرمت خاصی را انتخاب و به دانشجویان ارائه می‌کنند و دانشجویان موظفند استایل کلی پایان نامه را براساس آن تنظیم نمایند. بنابراین فرمت ارائه شده نحوه نوشتن پایان نامه در word را به دانشجویان نشان می‌دهد. فرمت را می‌توانید از سایت دانشکده یا با مراجعه به استاد راهنمای خود دریافت نمایید.
نکته مهم دیگر درباره نوشتن پایان نامه در ورد، بحث ذخیره کردن فایل‌ها و اطلاعات است. شما می‌توانید اطلاعات را به صورت یک فایل طولانی یا چند فایل کوتاه ذخیره کنید. وقتی فایل شامل یک متن طولانی باشد ممکن است مشکلاتی در ذخیره سازی و یا هنگام ایجاد تغییرات و... پیش بیاید؛ بنابراین بهتر است برای هر فصل از پایان نامه خود یک فایل مستقل در نظر بگیرید و در نهایت این فایل‌ها را با هم ادغام کنید.
هنگامی که می‌خواهید فایل نهایی را برای کسی ارسال نمایید، حتما باید فایل PDF ایجاد کنید تا مشکلی برای متن در دستگاه‌های مختلف ایجاد نشود. برای تهیه فایل PDF ابتدا گزینهfile را از نوار ابزار بالایی انتخاب نموده و با کلیک بر روی گزینه save as و انتخاب حالت PDF، فایل به صورت PDF ذخیره می‌شود.
نحوه نوشتن پایان نامه در word
- انتخاب چشم انداز مناسب
اولین قدم برای آموزش نوشتن پایان نامه در ورد، انتخاب یک چشم اندازه ویژه است. چشم انداز‌های متفاوت را می‌توانید از منو Document Views که در قسمت View است ببینید، همچنین می‌توانید با توجه به سلیقه خود، چشم انداز خاصی را طراحی کنید یا تغییراتی در چشم انداز‌های آماده ایجاد نمایید.
- تنظیم فرمت و استایل مورد نظر
بعد از انتخاب چشم انداز باید بر اساس فرمتی که دانشگاه ارائه کرده است یا خودتان در نظر دارید، استایل مورد نظر را انتخاب و اعمال نمایید. با استفاده از یک استایل مناسب، هم فرمت متن در طول نوشته ثابت باقی می‌ماند و هم تصحیح یا تغییر فرمت و... راحت‌تر صورت می‌گیرد. برای تعیین استایل باید برخی از ویژگی‌ها مثل فونت یا پاراگراف بندی و... را تنظیم نمایید. استایل‌های آماده را می‌توانید از قسمت Home و در منو Quick Styles بیابید. همچنین می‌توانید استایل مورد نظر خود را با استفاده از گزینه create new style بسازید.
- افزودن جداول، تصاویر، نمودار‌ها و...
یکی از مواردی که همواره دانشجویان هنگام نوشتن پایان نامه در ورد با آن مواجه هستند، وارد کردن اطلاعات به صورت جدولی است. برای ساخت جدول می‌توانید، دادهها را در نرم افزار اکسل جمع آوری کنید و با استفاده از copy و paste کردن دادهها، آن‌ها را به صورت جدول در ورد وارد نمایید. برای استفاده از تصاویر هنگام نوشتن پایان نامه در word می‌توانید از منو insert با کلیک بر روی picture عکس موردنظر را وارد کنید.
برای ویرایش تصاویر می‌توایند از امکاناتی که در نرم افزار وجود دارد استفاده نمایید. این امکانات را در قسمت Picture Tools Format مشاهده می‌کنید؛ با استفاده از این ابزار می‌توانید تغییراتی را در رنگ، استایل و جلوه عکس‌ها ایجاد کنید.
- افزودن زیرنویس‌ها و عناوین
از دیگر موارد مهم برای آموزش نوشتن پایان نامه در ورد، آموزش وارد کردن عنوان‌ها و زیرنویس‌های عکس و جدول است. همیشه نیاز است تا برای توضیح جداول یا عکس‌ها و نمودار‌ها از زیرنویس استفاده کنید. برای اضافه کردن زیرنویس می‌توانید از گزینه caption Insert که در قسمت References موجود در نوار ابزار بالای صفحه است، کمک بگیرید. زیرنویس شامل دو بخش زیر است: 1. Label که براساس موضوع انتخاب می‌شود و دارای سه حالت پیش فرض table، figure و equation است. 2. Number که به صورت خودکار شماره زیرنویس را وارد می‌کند تا در صورتی که موردی اضافه یا کم شود، شماره زیرنویس‌ها تغییر نکند.
وارد کردن رفرنس و زیرنویس
مورد دیگری که در نوشتن پایان نامه در word باید به آن دقت کنیم، آوردن رفرنس‌ها و زیرنویس‌های متن است. وقتی بخواهید توضیحات بیشتری را در مورد یک مسئله ارائه دهید به طوری که این توضیحات اضافه در متن اصلی قرار نگیرد، از زیرنویس استفاده می‌کنید. به این منظور از نوار ابزار بالای صفحه، references را انتخاب کنید و سپس روی گزینه insert footnote کلیک نمایید. در پایان متن باید لیستی از منابعی که از آن‌ها برای نگارش پایان نامه خود استفاده کرده‌اید، جمع آوری کنید. برای رفرنس نویسی می‌توانید از گزینه endnote insert که در قسمت references قرار دارد استفاده نمایید.
- تنظیم فهرست
در نوشتن پایان نامه در ورد باید دقت کنید که لازم است متن‌ها، جداول، نمودار‌ها و تصاویر، فهرست جداگانه‌ای داشته باشند. فهرست را می‌توانید به صورت دستی، خودتان تهیه کنید یا اینکه اگر از استایل برای عنوان بندی متن، یا از منو Insert caption استفاده کرده باشید، فهرست به صورت خودکار از عنوان‌های تعیین شده، تنظیم می‌شود.
اگر هنگام نوشتن پایان نامه در ورد از استایل Heading استفاده کرده باشید، قسمت Table of Contents که References قرار دارد، کمک می‌کند تا فهرست به صورت خودکار تهیه شود. درصورتی که مایل به تغییر استایل فهرست باشید، می‌توانید از منو Style، استایل مورد نظر خود را انتخاب کنید و تغییر دهید. اگر بعد از اتمام نگارش پایان نامه، نیازی به تغییر متن یا فهرست باشد، باید از Update Table of Contents برای این کار استفاده نمایید تا شماره صفحات و فهرست، ویرایش شوند.