مقدمه
دانشجویان از زمانی که وارد مقطع کارشناسی ارشد می‌شوند، با کلمه پروپوزال روبه‌رو هستند. برای بعضی از دانشجویان هم سوال پیش می‌آید که پروپوزال چیست؟ و نحوه نوشتن پروپوزال پایان نامه به چه صورتی است؟ در این مقاله قرار است تا مراحل نوشتن پروپوزال پایان نامه را پله به پله برایتان شرح دهیم و با 7 مرحله جذاب و آسان جهت نوشتن یک پروپوزال جامع، کامل و علمی آشنا شویم. از شما دعوت می‌کنیم تا اگر دغدغه نوشتن یک پروپوزال خوب و کامل را دارید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مراحل نوشتن پروپوزال پایان نامه
برای نوشتن هر پروپوزالی، در هر دانشگاهی متناسب با روند کاری آن دانشگاه، یک سری فرم‌های مخصوص پروپوزال نویسی موجود است که باید اطلاعات مربوط را در آن وارد کنید و بعد از تهیه اطلاعات، آن را برای تصویب شدن به دانشگاه خود ارائه دهید. برای طی این فرایند و دانستن نحوه نوشتن پروپوزال پایان نامه، ما 7 قدم اصلی و مهم را خدمت شما ارائه خواهیم داد.
مرحله اول؛ موضوع تحقیق خود را مشخص کنید!
نخستین و مهمترین مرحله برای شروع یک پروپوزال، انتخاب موضوع تحقیق است. پژوهشگر در مرحله نخست باید روشن کند که روی چه موضوعی قرار است پژوهش نماید. انتخاب موضوع و عنوان درست در نوشتن و تکمیل پایان‌نامه، بسیار مهم است. البته به دلیل اینکه برخی از پایان‌نامه‌ها در انتخاب موضوع هیچ ابداعی نداشته و سطح بسیار پایینی دارند و از سوی دیگر سطح برخی از تحقیقات در دوره‌های کارشناسی بسیار بالا و سنگین است، باعث شده است که کیفیت پایان‌نامه‌ها در چند سال گذشته کاهش شدیدی داشته باشد. در هر حال موضوع پایان‌نامه باید دارای شرایط ذیل باشد:
- بدیع و تازه باشد.
- متناسب با شرایط و نیازهای روز باشد و در آخر راه‌حلی را برای رفع معضل ارائه دهد.
- در راستای تخصص و حوزه کاری دانشجو باشد.
- قلمروهای زمانی و مکانی و همین‌طور اهدافی را که در سر دارد، به طور واضح بیان کند.
- موضوع انتخابی دانشجو باید از قابلیت اجرا بهره ببرد.
- به شکل مختصر، روشن و جامع و غیرسوالی بیان شود.
مرحله دوم؛ بیان مسئله
بیان مسئله در اصل شرحی از تعارضات و مشکلاتی است که سوالی در ذهن ایجاد کرده است. در اصل مسئله‌ای که در این بخش مطرح می‌شود، همان سوالی است که ذهن دانشجو یا پژوهشگر را مشغول خود کرده و به دنبال راه‌حلی برای رفع آن است. این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ از آن باب که باید هیئت داوران را مجاب کند که برای رسیدن به پاسخ سوال از ابزارهای جدیدی کمک گرفته شده است و در نتیجه، دستاوردهای نوینی ارائه خواهد شد.
مرحله سوم؛ پیشینه پژوهش
نام دیگر آن مرور ادبیات یا litrature review است. در این بخش باید مقاله خود را به راه‌کارهایی که از قبل در این زمینه انجام شده است، ارجاع دهید. به همین دلیل، این کار درواقع نوعی جلوگیری از سرقت آثار و آشنایی با نقاط ضعف و قوت پژوهش‌های پیشین است.
مرحله چهارم؛ تعیین اهداف پژوهش
در بخش اهداف، یک هدف کلی و چند هدف جزئی بیان خواهد شد که با این پژوهش به آن‌ها دست خواهیم یافت و همچنین اهدافی که از آن‌ها چشم‌پوشی شده است نیز بیان می‌گردد.
مرحله پنجم؛ مفروضات پژوهش
پیش‌بینی‌های منطقی هستند که بعد از آزمون و خطا و بررسی کردن اطلاعات پژوهش، قبول یا رد می‌شوند. نظیر اهداف تحقیق، فرضیه‌ها نیز باید جامع و روشن و به کمک واژه‌هایی که قابل اندازه‌گیری باشند، مطرح گردند؛ البته رد شدن فرضیه تاثیری بر ارزش کار پژوهشگر نخواهد داشت.
مرحله ششم؛ روش‌ها و مراحل اجرای پژوهش
در این مرحله پژوهشگر باید اطلاعاتی نظیر نمونه‌های مورد آزمایش، جامعه آماری، روشهای نمونه‌گیری و روش‌هایی که به کمک آن اطلاعات را جمع آوری کرده است، بیان کند.
مرحله هفتم؛ منابع و مأخذ
نحوه نوشتن پروپوزال پایان نامه به همین 7 مرحله اساسی ختم می‌شود؛ در آخر، دانشجو باید منابع علمی معتبری که در نوشتن پایان‌نامه خود مورد استفاده قرار داده است، ذکر نماید تا مراحل نوشتن پروپوزال پایان نامه به انتهای خود برسد.
نکات مهم در مراحل نوشتن پروپوزال پایان نامه
دانشجویان و پژوهشگران مقطع فوق لیسانس (کارشناسی ارشد) و دکتری بایستی برای نوشتن طرح پژوهشی خود، به برخی از نکات مهم نحوه نوشتن پروپوزال پایان نامه دقت کافی داشته باشند که عبارتند از:
- فونت غالب برای نوشتن و تایپ پروپوزال Times and New Romans با سایز 12 است.
- حداقل تعداد صفحاتی که برای پروپوزال‌نویسی در ارشد لازم است، 5 صفحه و برای دوره دکتری 8 صفحه است.
- در نوشتن پروپوزال از منابع دست اول، جدید و اصلی استفاده کنید. همچنین علاوه‌بر استفاده از منابع فارسی، از منابع انگلیسی هم کمک بگیرید.
- در پروپوزال حداقل 1 صفحه را به پیشینه تحقیق و 1 صفحه را هم به فهرست منابع خود اختصاص دهید.
نتیجه گیری و جمع بندی
همانطورکه گفتیم، انتخاب موضوع و عنوان درست در نوشتن و تکمیل پایان‌نامه، بسیار مهم است. برخی از تحقیقات در دوره‌های کارشناسی، بسیار سنگین هستند و همین امر باعث شده است که کیفیت پایان‌نامه‌ها در چند سال گذشته کاهش شدیدی داشته باشند. برای نوشتن یک مقاله خوب سعی کنید که مرحله به مرحله، کلیه 7 گام ذکر شده از مراحل نوشتن پروپوزال پایان نامه را به نحو درستی پیاده‌سازی نمایید تا در زمان دفاع از موضوع پایان نامه، ایرادی از کار شما گرفته نشود و بتوانید هیئت داوران را مجاب کنید تا به دفاعیه شما رای مثبت دهند.