صنعت گردشگری، تداعی کننده رونق اقتصادی و توسعه اجتماعی است و شهرهای گردشگرپذیر کشورمان مانند شهر لاهیجان، ذهن افراد را به این موضوع می‌کشاند که صنعت گردشگری با توجه به تعداد بی‌شمار مسافران و گردشگران به این شهر و اقامت در هتل رسپینا لاهیجان و سایر هتل‌های این شهر، چه رویکرد مثبتی خواهد بود.
توجه به صنعت گردشگری و لزوم عملی کردن این صنعت پربازده در شهر، باعث خواهد شد تا اصلی‌ترین مشکلات گردشگری در لاهیجان، مورد بررسی قرار گیرد و با ارائه راهکارهای مناسب در رفع مشکلات و موانع، کمک شایانی به آن شود. در این مطلب به بررسی چالش‌های صنعت گردشگری شهر لاهیجان می‌پردازیم.
صنعت گردشگری شهر لاهیجان
گردشگری از صنایع مهم در توسعه پایدار هر جامعه‌ای شناخته شده که دارای تحرک بالا در تغییرات سیاسی اجتماعی، اقتصادی، شهری و محیطی می‌باشد. توجه برروی جنبه‌های متنوع صنعت گردشگری و برنامه‌ریزی مدیریت محلی و ملی باعث می‌شود تا نقش مهمی در فرآیند‌های بین المللی و ملی شهر ایفا کند. جاذبه‌های گردشگری شهر، از مهمترین عوامل توسعه صنعت گردشگری لاهیجان به شمار می‌رود.
در این بین به گفته متخصصین، گردشگری شهری با دو هدف مهم اقتصادی و فرهنگی شناخته شده که گردشگران با مسافرت به شهر لاهیجان با هدف‌های مختلف و بر اساس جاذبه‌های گوناگون، امکانات و تسهیلات فراهم شده، باعث جذابیت و انگیزه در گردشگران می‌شود. گردشگری شهری یکی از زیر بخش‌های مهم فعالیت گردشگری می‌باشد که امروزه به میزان زیادی مورد توجه قرار گرفته و اهمیت بسیاری در جهت جهانی شدن دارد.
صنعت گردشگری شهر لاهیجان در حال پیشرفت بوده و شرایط رو به بهبودی دارد که باعث شده، برنامه‌ریزان شهری دید مهمی نسبت به توسعه گردشگری داشته باشند. در این میان برخی از محققان دانشگاه تهران، پژوهشی انجام داده‌اند که در آن تلاش شده الگویی برای توسعه پایدار صنعت گردشگری لاهیجان و سایر شهرها ارائه دهند.
نقاط قوت صنعت گردشگری شهر لاهیجان
عضو جامعه جهانی پژوهشگران گیاه بامبو، با بازگو کردن این نکته که شهر لاهیجان پایتخت گردشگری جهان اسلام و شیعه، به شمار می‌رود؛ از مسئولین درخواست کرد تا به رشد صنعت گردشگری این شهر توجه بیشتری داشته باشند. در رابطه با موقعیت رشد صنعت گردشگری لاهیجان باید گفت، با توجه به ویژگی‌های اقلیمی، طبیعی، تاریخی و فرهنگی، به یکی از مقاصد چند منظوره گردشگری در جهان مبدل شده است.
در همین راستا عضو جامعه جهانی پژوهشگران گیاه بامبو بیان کرد که بیشتر کشورهای دنیا بخش بزرگی از اقتصاد خود را وابسته به صنعت گردشگری کرده‌اند، چرا که در این صنعت، درآمد چندین میلیارد دلاری وجود داشته و هم رده صنایع درآمدزا همچون نفت و خودروسازی قرار دارد.
همچنین تاثیر بسزایی در رشد اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی و کسب و کار در کشورها به وجود آورده است. ایشان اشاره نمودند که شهر لاهیجان می‌تواند بستر مناسبی برای کارآفرینی در زمینه گردشگری باشد. لاهیجان از جاذبه‌های طبیعی بسیاری برخوردار است که برای زیرساخت‌های اولیه عمرانی، یک فرصت منحصر به فرد برای کارآفرینان صنعت گردشگری به وجود آورده است.
همچنین ایشان با توجه به انواع مختلف گردشگری بیان کرد که برای رشد صنعت گردشگری شهر لاهیجان، برنامهریزیهای مربوط به آن امری حیاتی به شمار می‌رود. زیرا شهر لاهیجان قابلیت‌های متنوع و بی‌شماری در صنعت گردشگری دارد و زمینه ساز اجرایی شاخه‌های گوناگون این صنعت می‌باشد.
بسترهای موجود و لازم برای گردشگری سلامت و توریسم درمانی شهر لاهیجان، وجود مناظر آرامش‌بخش، آب و هوای مطبوع، آب و گیاهان دارویی، پزشکان متخصص در انواع رشته‌ها و همچنین مراکز بهداشتی درمانی متعدد باعث شده تا شهر لاهیجان مستعد سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری سلامت باشد. با توجه به اهمیت به وجود آوردن دهکده سلامت در لاهیجان، توسعه بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی یکی از عوامل مهم در جذب گردشگران و رونق گردشگری سلامت در لاهیجان خواهد بود.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تحقیقاتی مانند پژوهشکده چای و باغ کشاورزی و ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی شهر لاهیجان، پتانسیل این را دارد که تاثیر بسیاری در رشد و رونق گردشگری علمی و آموزشی شهر لاهیجان داشته باشد. همچنین برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی در سطوح منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی قادر خواهد بود از پتانسیل این مراکز، در جهت جذب گردشگر علمی و درآمدزایی مستقیم و غیرمستقیم بهره‌مند شود.
شهر لاهیجان در زمینه زیرساخت‌های ورزشی دچار کمبود است اما باید از منافع گردشگری ورزشی بهره برد. شهر لاهیجان دارای استعدادهای طبیعی و امکانات مناسبی در زمینه ورزش‌های آبی می‌باشد و همچنین مناطق کوهستانی شهر، زمینه ورزش‌های کوهنوردی و ورزش‌های هوایی را به وجود آورده است. برنامه‌ریزی و پایه‌گذاری مسابقات رسمی و عملکردهای مبتکرانه ورزشی در رشته‌های مختلف، قادر خواهد بود تا ورزش لاهیجان برند شود و در سطح کشور و حتی جهان، جذب گردشگران ورزشی را در پی داشته باشد.
جاذبه‌های تاریخی، مذهبی و فرهنگی لاهیجان منحصر به فرد است و همچنین وجود مقبره‌های تاریخی و مذهبی متعدد مانند مقبره میرشمس الدین، سید رضی، شیخ زاهد گیلانی، میر شهید، چهار پادشاهان، میر ابراهیم، پیرعلی و ملا عقیل، بسیار تاثیرگذار است. مقبره این اشخاص در فاصله قرن‌های هشتم تا سیزدهم هجری قمری ساخته شده که نمایانگر قابلیت شهر لاهیجان در صنعت گردشگری میراث می‌باشد.
همچنین وجود بناهای تاریخی مانند پل خشتی، مسجد اکبریه، حمام گلشن و مسجد جامع تنها بخشی از بناهای با ارزش تاریخی شهر لاهیجان است که در صنعت گردشگری لاهیجان نقش بسزایی دارند. مراسمات آیینی لاهیجان مانند عَلَم‌بندی و عَلَم واچینی، مجمع دهی، عزاداری ماه محرم، کرب زنی و چهل منبر، ازجمله مراسمات مذهبی شهر لاهیجان است که در جذب گردشگران مذهبی، قابلیت بسزایی دارد.
برپایی جشنواره‌های بومی محلی و فرهنگی مانند جشنواره بامبو، جشنواره سنتی نوروز بل، جشنواره ابریشم، شکرانه برداشت چای و همچنین برگزاری تورهای آشنایی با صنایع دستی مانند حصیربافی، سفالگری و بامبوبافی نقش بسزایی در رونق اقتصادی صنعت گردشگری شهر لاهیجان دارد.
شهر لاهیجان یک گزینه مناسب برای جاذبه‌های توریستی در توسعه زیرساخت‌های گرددشگری سالمندان و معلولان می‌باشد. با اجرای پروژه‌هایی همچون اقامتگاه تفریحی و رفاهی، تاثیر چشمگیری در جذب این طبقه از گردشگران داخلی و خارجی دارد.
از دیگر نکاتی که می‌توان به آن اشاره کرد، پوشش متنوع گیاهی و جانوری در مناطق جلگه‌ای و کوهستانی شهر لاهیجان بوده و با برنامه‌ریزی دقیق و منطقی برای رشد و توسعه اکوتوریسم گردشگری طبیعت در این شهر می‌تواند رونق اقتصادی بسیاری به این شهر ببخشد و بخشی از درآمد به دست آمده را برای حفاظت منابع زیست محیطی هزینه کرد.
زیست بوم جذاب تالاب‌های امیر کلایه و سوستان، مناظر زیبا و متنوعی دارند که در طول سال دارای چشم‌اندازهای متفاوتی می‌باشند. بخشی از سال را این تالاب‌ها، میزبان گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر از دیگر کشورها می‌باشند که زمینه مساعد برای صنعت گردشگری لاهیجان به شمار می‌رود.
لاهیجان با دارا بودن مزارع وسیع برنج و باغات پهناور چای و بامبو، پتانسیل برگزاری انواع تورهای گردشگری و آشنا شدن گردشگران با مراحل کاشت، داشت، برداشت و همچنین فرآوری برنج و پرورش بامبو، پرورش کرم ابریشم، تولید و فرآوری چای و صنعت نوغان از جمله مواردی است که می‌تواند به ایجاد ارزش افزوده برای کشاورزان منطقه تبدیل شود و تاثیر بسزایی در صنعت گردشگری این شهر به وجود آورد.
مقایسه صنعت گردشگری شهر لاهیجان با سایر شهرها
در پژوهشی که در مورد شهر لاهیجان انجام شده، پاسخ به سوالات زیر مهمترین هدف آن می‌باشد.
-
شهر لاهیجان چه توانمندی‌ها و چالش‌هایی برای پیشروی در صنعت گردشگری دارد؟
-
آیا شهر لاهیجان این توانمندی را دارد که با رقبای منطقه‌ای خود به گسترش نقش و جایگاه خود در صنعت گردشگری شهری بپردازد؟
بر اساس تحقیقات و جمع آوری نتایج پژوهش‌های انجام شده، مولفه وجود مراکز اقامتی مناسب از موارد کمیاب تقلید ناپذیر و غیرقابل جایگزین‌ترین مزیت‌های شهر لاهیجان شناخته شده است. همچنین موارد دیگری همچون مراکز تفریحی متنوع گردشگری، وجود مناظر و چشم‌اندازهای منحصر به فرد و بی‌نظیر، بازارهای محلی و مراکز خرید شهر لاهیجان از بهترين موارد راهبردی این شهر در صنعت گردشگری می‌باشد.
از دیگر مولفه‌هایی که در بهبود وضعیت اقتصادی کشور موثر است، افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، سیاست‌های کلان کشور و دوری از اقتصاد تک محصولی از موثرترین مؤلفه‌ها به شمار می‌رود. همچنین موارد دیگری مانند خدمات مناسب رفاهی و تفریحی در سطح شهر و وجود مناظر زیبا و چشم‌اندازهای بی‌نظیر، بیشترین ضرورت را دارند.
نتایج پژوهش این محققان می‌تواند کمک خوبی به شناسایی بهتر مولفه‌های گردشگری شهری در منطقه شمال کشور داشته باشد و به عنوان یک الگوی راهبردی برای توسعه صنعت گردشگری شهری در کل کشور به کار برده شود. صنعت گردشگری امروزه به عنوان یک صنعت پررونق شناخته شده و بسیاری از محققین و صاحب نظران بر این باورند که این صنعت تا دهه دوم قرن بیست و یکم می‌تواند از دو صنعت پررونق و مهم دنیا مانند صنعت نفت و صنعت خودروسازی سبقت بگیرد.
صنعت گردشگری می‌تواند نقش بسیار مهمی در رونق اقتصادی و توسعه اجتماعی و فرهنگی هر شهر و کشوری داشته باشد و کشور را از بحران‌های اقتصادی و سیاسی نجات دهد. برای نمونه یکی از مزیت‌های مهم صنعت گردشگری به وجود آمدن فرصت‌های شغلی و جذب افراد بیکار است. زیرا بیکاری یکی از بزرگترین چالش‌های کشورهای در حال توسعه می‌باشد.
کشوری همچون ایران که دارای جاذبه‌های گردشگری مختلف و متنوعی مانند اماکن تاریخی و مذهبی، مناظر طبیعی و اقلیم چهارگانه و... می‌باشد جزء ۱۰ کشور اول جهان و اولین کشور جهان سوم به شمار می‌رود. این یک فرصت طلایی برای ایجاد بستر و فضای مناسب برای رشد صنعت گردشگری است که با برنامه‌ریزی دقیق و مدون می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
چالش‌های موجود در صنعت گردشگری شهر لاهیجان
در سال‌های اخیر، صنعت گردشگری در ایران پیشرفت خوبی داشته اما هنوز یک برنامه‌ریزی مدون و منسجم از سمت مسئولان انجام نشده است. همچنین در فرهنگ سازی و آموزش صنعت گردشگری در بین لایه‌های اجتماعی کشور، معضلاتی وجود دارد که با برنامه‌ریزی فرهنگی می‌توان این مشکلات را برطرف کرد. صنعت گردشگری یک صنعت فرابخش و ملی به شمار می‌رود. مسئولین و ارگان‌ها باید اهمیت این صنعت را در هر شاخه، برای مردم توجیه نمایند.
چالش‌های صنعت گردشگری شهر لاهیجان در بخش‌های مختلف
زندگی در لاهیجان به عنوان یکی از شهرهای گردشگری اسلامی می‌تواند یکی از افتخارات هر شهروند لاهیجانی به شمار آید. لاهیجان جاذبه‌های طبیعی و منحصر به فردی مانند کوهستان و دریا را در خود جای داده است. با وجود جاذبه‌های بسیاری که در لاهیجان قرار دارد این سوالات به وجود می‌آید که:
-
صنعت گردشگری لاهیجان در چه جایگاهی قرار دارد؟
-
چگونه می‌توان از این فرصت‌های بی‌نظیر برای توسعه این صنعت استفاده کرد؟
شهر لاهیجان جاذبه‌های گردشگری خاص خود را دارد اما تاثیر توسعه صنعت گردشگری لاهیجان بر رونق اقتصادی کشور تاثیرگذار است. به این گونه که پیشرفت صنعت گردشگری به تولید درآمد، سرمایه‌گذاری، اشتغال‌زایی و توسعه زیرساخت‌های شهری، کمک می‌کند. مشکلات و معضلات صنعت گردشگری شهر لاهیجان را می‌توان به بخش‌های گوناگون تقسیم کرد. در توسعه این صنعت معمولاً دو مانع وجود دارد.
مانع اول: مشکلاتی که شامل تمام مناطق شده و یک مشکل کلی به شمار می‌رود.
مانع دوم: مشکلاتی که مختص هر منطقه می‌باشد.
در مرحله نخست باید دانست که یکی از بزرگترین موانع در رونق گردشگری، مولفه‌های تصمیم‌گیری در این صنعت می‌باشد. چرا که هنوز به هماهنگی کامل دست نیافته است. به این معنی که در سطح کلان کشور یا در سطح محلی و منطقه‌ای مسئولان هنوز به توسعه صنعت گردشگری به عنوان یک توسعه پایدار کشوری توجه نداشته‌اند. همچنین برای رسیدن به هر هدفی، مشکلاتی وجود دارد که موانعی برای رسیدن به هدف می‌باشد.
می‌توان با برنامهریزیهای مدون و منسجم این موانع را برطرف کرد و برای رسیدن به اهداف تعیین شده، نیازمند برنامه‌ریزی، مطلع بودن از آمار صحیح و دقیق منابع، مصارف، هزینه‌ها، درآمدها و ورود و خروج مسافر لازم و ضروری می‌باشد. اما در توسعه صنعت گردشگری این شهر، آمار دقیق و حساب شده‌ای وجود ندارد و باید با اولویت قرار دادن این موارد، یک برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده انجام داد.
مانع دیگری که در توسعه صنعت گردشگری لاهیجان موثر است، ضعف زیرساخت‌های گردشگری و استاندارد می‌باشد که در جذب گردشگر داخلی و خارجی نقش بسزایی دارد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که نگرش صرفاً اقتصادی و نه فرهنگی، یکی دیگر از موانع این صنعت به شمار می‌رود که با آموزش‌های لازم، این نگرش اصلاح خواهد شد.
غیر کاربردی بودن بناهای تاریخی شهر لاهیجان، یکی دیگر از مشکلات پیشرفت صنعت گردشگری لاهیجان است. چرا که این شهر تعداد بسیاری از آثار تاریخی را در خود جای داده که تاکنون اقدام خاصی صورت نگرفته است. همچنین سایر موانع و مشکلات توسعه صنعت گردشگری شهر لاهیجان به شرح زیر می‌باشد.
-
ضعف در اطلاع‌رسانی کافی و تبلیغات تاثیرگذار برای معرفی جاذبه‌های گردشگری لاهیجان به تمام دنیا
-
کمبود نیروی انسانی کارآزموده و متخصص در امور گردشگری
-
اطلاع ناکافی کادر شاغل در موسسات گردشگری همچون هتل‌ها، راهنمایان گردشگری و کارکنان آژانس‌ها
-
نبود تسهیلات لازم برای اعطای وام با شرایط آسان جهت تشویق بخش خصوصی
-
عدم نظارت کافی و نبود تسهیلات لازم در زمینه حفظ و نگهداری بناهای باستانی و تاریخی
-
ضعف در امکانات اقامتی و کمبود وسایل حمل و نقل کافی مطابق با استانداردهای جهانی
-
استاندارد نبودن راه‌های ارتباطی
اصلی‌ترین و مهمترین مولفه در صنعت گردشگری، حفظ امنیت و احساس امنیت در جهت رونق گردشگری می‌باشد. مقوله امنیت و احساس امنیت یک بستر عمومی برای تمامی فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌رود.
رفع موانع صنعت گردشگری شهر لاهیجان
برای رفع مشکلات موجود در صنعت گردشگری لاهیجان، دو روش به‌صورت اسنادی و میدانی مورد استفاده قرار گرفته است. برای دستیابی به اهداف مدنظر، پرسشنامه‌هایی تهیه شده که به روشهای آماری مشخص شده و استناد به نظرسنجی در بین گردشگران شهر لاهیجان اقدام شده است. تمام گردشگرانی که در تابستان سال ۱۳۹۱ به شهر لاهیجان سفر کردند؛ جامعه آماری این تحقیق را تشکیل دادند.
در این آمار به دست آمده، حجم نمونه برابر با ۳۲۱ می‌باشد و از نرم افزارهای آماری SPSS و EXCEL برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. برای تایید محاسبه این آمار، از روش آلفای کورونباخ استفاده شده که بر پایه و اساس هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری عمل می‌کند. ضریب احتمال و پایایی این سنجش و پرسشنامه ۸۶/۰ به دست آمده و به همین دلیل، نتایج به دست آمده از این پرسشنامه‌ها، کاملاً تایید می‌شود.
طبق نتایج به دست آمده از این نظرسنجی در بین گردشگران، بیشترین مشکلات و نارضایتی در مواردی همچون محل اقامت، امکانات بهداشتی، پارکینگ و... بوده است. شهر لاهیجان برای رشد و توسعه نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق و مدون به صورت طولانی مدت دارد تا موانع رشد و توسعه صنعت گردشگری رفع شده و زمینه ساز موارد اشتغال در زمینه گردشگری شود. همچنین لازم به ذکر است جامعه جهانی پژوهشگران گیاه بامبو، زیر نظر سازمان جهانی بامبو و سازمان ملل متحد قرار دارد.
لاهیجان یکی از شهرهای موثر در صنعت گردشگری داخلی و خارجی کشور به شمار می‌رود. فرماندار لاهیجان بیان کرد که صنعت گردشگری شهر لاهیجان تاثیر بسزایی در رونق این صنعت در کل کشور دارد. این شهر دارای طبیعت بکر، جذابیت‌های مختلف جغرافیایی و تاریخی و اقلیم ویژه‌ای که دارد، بسیار مورد توجه گردشگران قرار دارد.
مدیریت پسماند یک چالش بزرگ در کشور به ویژه در مناطق گردشگری به شمار می‌رود که با حمایت‌های استاندار محترم گیلان، قرار است طرح برنامه‌ریزی شده و ساماندهی زباله در منطقه تموشل شهر لاهیجان به یک کارگاه علمی تبدیل شود. یکی از شاخص‌های مهم و اصلی در توسعه پایدار شهرها، توجه به محیط زیست و مدیریت پسماند‌های شهر می‌باشد.
فرماندار لاهیجان رابطه میان دولت و تشکل‌های محیط زیست را یک تعامل دوسویه می‌داند و در تقویت و توسعه سرمایه اجتماعی یک راه مهم و موثر به شمار می‌آورد. سمن‌ها (سازمان‌های مردم نهاد) با تکیه بر توانمندی‌های مردمی مانند بازوان قدرتمند دولت در انجام طرح‌های محیط زیستی به حساب می‌آیند. لاهیجان به دلیل مستعد بودن رونق گردشگری این ضرورت را ایجاد می‌کند که در صنعت گردشگری شهر لاهیجان مطالعات دقیقی صورت گردد.
امروزه گردشگری و جهانگردی معنا و مفهوم متفاوتی نسبت به گذشته یافته و رونق اقتصادی آن نسبت به قبل، افزایش پیدا کرده است. در جهان امروز به صنعت گردشگری به عنوان یک امر اقتصادی درآمدزا نگاه می‌شود. پس لازم است در اجرای کار و فعالیت خود یک هدف مشخص داشته باشد. شهرها نمایانگر تجلی قدرت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و بازوان حرکتی تمامی دولت‌ها به شمار می‌روند.
استان گیلان و شهر لاهیجان با توجه به طبیعت زیبا و بکری که دارد، به یکی از اصلی‌ترین پایگاه‌های توریستی و تفریحی ایران تبدیل شده است، چرا که توانمندی‌های گردشگری فراوانی را دارا می‌باشد. با ورود گردشگران و جهانگردان به شهر لاهیجان، تاثیر چشمگیری در شکوفایی، رونق اقتصادی شهر و زمینه ساز شغل‌های جدید خواهد شد.
روشهای دستیابی به اهداف برنامه‌ریزی شده در صنعت گردشگری شهر لاهیجان
بر اساس تحقیقات و بررسی‌های انجام شده، اهدافی که مدنظر است در وهله نخست بررسی و شناخت تاثیرات اقتصادی گردشگری در شهر لاهیجان است و دوم شناخت و ارزیابی ارتباط بین صنعت گردشگری و سطح درآمد ساکنان شهر و به وجود آمدن فرصت‌های شغلی برای افراد بومی شهر لاهیجان می‌باشد. برای دستیابی به اهداف برنامه‌ریزی شده باید از دو روش اسنادی و میدانی بهره برد.
در همین راستا پس از جمع آوری چهارچوب نظری و تحقیق جهت حاصل‌جمع داده‌ها از منطقه، به مطالعه و بررسی اثرات حوزه گردشگری بر اقتصاد منطقه با تکمیل پرسشنامه‌ها، شروع به انجام عملی آن شد. این پرسشنامه‌ها شامل پرسشنامه بازاریان و کسبه، پرسشنامه گردشگران و مصاحبه با کارشناسان شهر لاهیجان از جمله داده‌هایی می‌باشد که گردآوری شده است.
بر طبق نتایج به دست آمده، توسعه گردشگری پیامدها و اثرات اقتصادی مختلفی را در منطقه به وجود آورده است. از تاثیرات مثبت اقتصادی حوزه گردشگری در شهر لاهیجان، می‌توان به افزایش سطح درآمدی و اشتغال‌زایی اشاره کرد. همچنین رابطه مثبت و مستقیمی که بین توسعه گردشگری شهری و شاخص‌های اقتصادی وجود دارد.
لاهیجان از لحاظ تاریخی، جاذبه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و همین‌طور با داشتن زمینه‌های طبیعی گردشگری تاریخی، تفریحی و طبیعت گردی می‌تواند به یک قطب گردشگری منطقه‌ای و حتی فرا منطقه‌ای تبدیل شود. اطلاعات حاصل از این تحقیقات، نشان می‌دهد که به ترتیب جاذبه‌های طبیعی، جاذبه‌های تاریخی و امنیت کافی در شهر لاهیجان، از مهمترین عوامل تاثیرگذار در جذب گردشگر می‌باشد.
سخن پایانی
برای رسیدن به یک توسعه پایدار در صنعت گردشگری شهر لاهیجان، در وهله اول مسئولان زیربط و صاحب نظر در سطح محلی، باید این باور را داشته باشند که شهر لاهیجان یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور و منطقه به شمار می‌رود و این فرهنگ باید همگانی شده و بدون همراهی، همبستگی و کمک کلیه نهادهای مرتبط، متخصصان، کارشناسان و همچنین مردم با فرهنگ و مهمان نواز لاهیجان میسر نخواهد شد.