محاسبات در حسابداری مدیریتی

چکیده

کلمات کلیدی

1.مقدمه

2.روش‌ها

3.مقایسه‌ی روش سنتی محاسبه‌ی هزینه با روش ABC

3.1. روش سنتی حسابداری هزینه‌ها (TCA)

شکل 1. مقایسه‌ی روش‌های TCA و ABC

3.2. مزایا و معایب روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC

3.3. استفاده‌ی عملی از روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC در رابطه با فعالیت‌های بخش‌به‌بخش

4.نتایج و بحث

جدول 1: روش محاسبه ی هزینه ی ABC

5.نتیجه‌گیری

این روزها این تمایل در میان مدیران وجود دارد که از ابزارهای مختلفی برای پشتیبانی از فرآیندهای مدیریتی استفاده کنند. محاسبه‌ی هزینه‌ها نشان‌دهنده‌ی یکی از ابزارهای مدیریت ارزش (value management) است. هم‌چنین، این محاسبات، قدیمی‌ترین ابزار برای انجام این کار هستند و جزو ابزاری محسوب می‌شوند که بیش‌ترین کاربرد را دارند. با این حال، این موارد دائماً در حال تکامل هستند تا بتوانند با این تکامل، شرایط محیط کسب‎‌وکار را منعکس کنند. حسابداری مدیریتی، روش‌های سنتی محاسبه‌ی هزینه را با روش‌های پیش‌رفته‌تر جایگزین می‌کند. در این مقاله، به محاسبات مرتبط با هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت (ABC) می‌پردازیم.

سیستم اطلاعات اقتصادی یک شرکت شامل عناصر مختلف و دارای هدف خاصی است؛ عناصری که با توجه به محتوا و میزان تخصصی بودنشان، طوری از عملکرد مدیریتی شرکت پشتیبانی می‌کنند که شرکت به موقع به اهداف خود دست یابد. یکی از مهم‌ترین عناصر، زیرسیستم هزینه‌ها، زیرسیستم اطلاعات حسابداری، زیرسیستم محاسبه‌ی هزینه، زیرسیستم کنترل و... است. تمامی عناصر سیستم حسابداری به یک‌دیگری وابسته هستند و با هم هم‌کاری دارند. در این بافت، حسابداری مدیریتی نقش مهمی را ایفا می‌کند و حسابداری مالی موجود، اطلاعات مهم موردنیاز در زیرسیستم اطلاعات حسابداری را تکمیل می‌کند و با این کار، به فرآیند تصمیم‌گیری سهولت می‌بخشد. در نتیجه، بر اساس کرال (2001) مدیریت شرکت، از یک ابزار حمایتی برای تصمیم‌گیری در رابطه با جهت‌گیری آتی شرکت برخوردار است. علاوه بر روش سنتی محاسبه‌ی هزینه، یک ابزار بسیار مهم دیگر در حسابداری مدیریتی، روش هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت (روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC) است. این روش، با استفاده از معایب و نقایص موجود در روش‌های سنتی محاسبه‌ی هزینه –که در اوایل دهه‌ی 80 میلادی ظهور و بروز یافتند- ایجاد شده است. جهانی‌شدنِ در حال ظهور و بروز، باعث می‌شود که رقابت جهانی شدیدی ایجاد شود. در نتیجه، شرکت‌کنندگان فعال در بازار جهانی، به فکر ایجاد روش‌های دقیق‌تر و بی‌طرفانه‌تری برای محاسبه‌ی هزینه افتاده‌اند. آن‌ها هم‌چنین به به روزرسانی استانداردهای عملکردی و راهبردهای رقابتی می‌اندیشند. بر اساس ماجرکاک و سایرین (2001)، جهانی‌شدن تغییرات زیادی را در شرایط تولید و مدیریت شرکت ایجاد کرده است. مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده‌ی این تغییرات در موارد زیر نمود یافته‌اند: • شدید شدن جهانی‌شدن و فشار رقابتی • جایگزینی نیروی انسانی با ماشینی شدن در تولید و فعالیت‌ها • عملکرد پیوسته و‌ نوآوری‌های صورت‌گرفته در حوزه‌ی فن‌آوری • توجه بیش‌تر به کیفیت و سفارشی‌ ساختن (customization) محصول و چرخه‌ی عمر کوتاه‌تر محصولات • افزایش فعالیت‌های حمایتی • ایجاد تغییر در ساختار هزینه –افزایش هزینه‌های غیرمستقیم • محوریت پیدا کردن به سمت مشتری پیشتازان حوزه‌ی هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت، کوپر و کاپلان از دانشکده‌ی کسب‌وکار هاروارد بودند. آن‌ها روش جدیدی را در محاسبه‌ی هزینه اختراع نمودند که برای نخستین بار در سال 1988 انتشار یافت. مشارکت و کار اصلی این روش، ظرفیت آن برای حذف نقایص موجود در روش‌های محاسبه‌ی هزینه تا آن روز بود. کار روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC، انطباق هزینه‌های سربار با خروجی است. اساساً، این روش شامل انطباق منابع استفاده‌شده با فعالیت‌ها و مشغول کردن افراد در فعالیت‌ها و در نتیجه، انطباق فعالیت‌ها با موضوعات هزینه (cost objects) است. هم‌کاری عواملی که تغییراتی را بر روش‌های محاسبه‌ی هزینه تحمیل می‌کردند باعث شد که افراد به جستجو در رابطه با ارتباط میان ایجاد هزینه و بقای شرکت بپردازند و آن را امری مهم تلقی کنند. نزدیک‌ترین ارتباط موجود، در میان خروجی‌هایی قرار دارد که تحقق آن‌ها، مستلزم انجام فعالیت‌های خاص و هم‌چنین مصرف منابع است. این رابطه، ایده‌ی اصلی روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC است. علت تحمیل هزینه‌ها، فعالیت‌ها هستند؛ علت آن، خروجی خاصی نیست. استفاده‌ی کاربردی از روش محاسبه‌ی هزینه‌ی ABC، مستلزم داشتن دانشی مفصل در رابطه با فعالیت‌ها و هم‌چنین وجود فرآیندهای مختلفی در شرکت است.