ارزشیابی ارگونومیک مبتنی بر عکس با استفاده از ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA)

چکیده

کلمات کلیدی

1. مقدمه

۲. روش‌ها

۱.۲. شرکت‌کنندگان

۲.۲. ارزیابی حضوری

۳.۲. عکس‌ها

۴.۲. ارزیابی‌های مبتنی بر عکس

۵.۲. تحلیل آماری

۱.۵.۲. مقایسه‌ی ارزیابی حضوری و ارزیابی‌های مبتنی بر عکس

۲.۵.۲. پایایی بین‌گروهی

۳.۵.۲. دسته‌بندی فانکشنال: حساسیت و تشخیص

۳. نتایج

۱.۳. آمار توصیفی

۲.۳. مقایسه‌ی ارزیابی حضوری و ارزیابی‌های مبتنی بر عکس

۳.۳. پایایی بین‌گروهی

۴.۳. دسته‌بندی فانکشنال: تشخیص و حساسیت

۴. بحث

۱.۴. اعتبار ارزیابی‌های مبتنی بر عکس

۲.۴. پایایی بین‌گروهی

۳.۴. منابع احتمالی خطا

۴.۴. محدودیت‌ها و پیشنهادها

۵. نتیجه‌گیری

ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای بررسی عوامل ریسک اختلالات عضلانی استخوانی (MSD) در ایستگاه‌های کاری کامپیوتر انجام شد. این مطالعه اعتبار و پایایی ارزشیابی‌های از راه دور و مبتنی بر عکس را با استفاده از ROSA آزمایش می‌کند. یک ارگونومیست، بیست‌وسه دفتر ایستگاه کاری را به صورت حضوری ارزیابی کرد و برای هر ایستگاه کاری پنج عکس گرفته شد. سه ارگونومیست ارزیابی‌های مبتنی بر عکس را انجام دادند. شاخص‌های حساسیت و تشخیص به منظور آزمایش توانایی ارزیاب‌های مبتنی بر عکس برای دسته‌بندی صحیح ایستگاه‌های کاری به ترتیب ۷۹ درصد و ۵۵ درصد بود. متوسط بودن شاخص تشخیص به همراه خطاهای مثبت کاذب که ارزیاب انجام می‌دهد می‌تواند منجر به هزینه‌های غیرضروری برای کارفرما شود. خطای میان امتیازهای نهایی ارزیابی حضوری و ارزیابی مبتنی بر عکس در مقیاس ۱۰ امتیازی ROSA تقریباً برابر عدد قابل‌توجه ۲ (RMSE = 2.3) با ارتباطی متوسط (p = 0.33) بود. پایایی بین‌گروهی در دسته‌ی نسبتاً خوب تا عالی (ICC= 0.667 -0.856) قرار داشت و مشابه با نتایج پیشین بود. منابع خطا عبارت‌ بودند از اثر اختلاف نظر (پارالاکس)، تخمین بد زاویه‌ی مفصل‌های کوچک (مانند دست/مچ)، و خطاهای مرزی در پوسچرال بینینگ (دسته‌بندی مثبت و منفی). در حالی که این شیوه نشانه‌هایی از معتبربودن دارد، برای ارزیابی‌های از راه دور ROSA باید اصلاحاتی در چگونگی عکس‌برداری و دیگر پروتکل‌ها صورت گیرد.

پیشرفت‌های اخیر فناوری اطلاعات منجر به افزایش قابل‌توجه استفاده شغلی از رایانه شده است (Blatter and Bongers, 2002). در سال ۲۰۰۰، در حدود ۶۰ درصد از کارمندان کانادایی اظهار کردند که از رایانه به عنوان بخشی از وظایف شغلی‌شان استفاده می‌کنند. از این کارمندان، ۸۲ درصد آن‌ها اظهار کردند که به طور روزانه از رایانه در محل کار استفاده می‌کنند (Lin and Popovic, 2003; Marshall, 2001). در آمریکا، داده‌های سرشماری سال ۲۰۰۳ نشان دادند که به ترتیب بیش از ۵۰ و ۶۰ درصد از مردان و زنان از رایانه در انجام وظایف شغلی‌شان استفاده می‌کنند (Day et al., 2005). استفاده‌ی روزافزون از رایانه در محیط کاری با افزایش اختلالات عضلانی استخوانی مرتبط با کار (WMSD) و بروز نشانه‌های آن در میان کارمندان ارتباط داده شده است (Mani and Gerr, 2000). مطالعات فراتحلیلی (Gerr et al., 2006; ljmker et al., 2007) در مجموع ارتباط میان استفاده از رایانه و WMSD ها را تأیید می‌کنند. استفاده از رایانه را به عنوان ریسکی برای پیشرفت WMSD می‌دانند. عوامل ریسک استفاده از کامپیوتر عبارت است از پوسچرهای غیر خنثای طولانی‌مدت در دست‌ها و مچ‌ها (Jensen et al., 2002; Keir et al., 1999; Marcus et al., 2002)، سر و گردن (Gerr et al., 2002; Marcus et al., 2002)، شانه، آرنج و انتهای ستون فقرات (Burdorf et al., 1993; Juul-Kristensen et al., 2004). ارزیابی سریع بالاتنه (RULA) که در حال حاضر رواج دارد به منظور شناسایی پوسچرهایی که به WMSD می‌انجامد ایجاد شد (McAtamney and Corlett, 1993). RULA می‌تواند بعضی از عوامل ریسک ایستگاه کاری رایانه را ارزیابی کند، اما الزاماً نمی‌تواند عوامل ریسکی که با تجهیزات محل کار (مانند صندلی‌ها، صفحه‌نمایش‌ها، تلفن، و...) مرتبط هستند ارزیابی کند (Sonne et al., 2012). ابزارهای مختص ارزشیابی ایستگاه‌های کاری رایانه، مانند شکل اصلاح‌شده‌ی ارزیابی سریع تنش بالاتنه (Lueder,1996; Lueder and Corlett, 1996) و چک‌لیست رایانه‌ی دانشگاه کالیفرنیا (Janowitz et al., 2002) ابزارهای ارزیابی سریع ارگونومی ایستگاه‌های کاری اداری هستند. بااین‌حال، مشخص شده است که هر دوی این ارزیابی‌ها برای بررسی نشانه‌های WMSD کارایی کافی ندارند و این نشانه‌ها را به صورت متناقض پیش‌بینی می‌کنند (Menendez et al., 2009). شاخص تنش (Moore and Garg, 1995) نیز برای ارزیابی تنش ایستگاه کاری اداری ارائه شد، اما این شیوه هم تمامی عوامل ریسک مربوط به محیط کار مانند تجهیزات و عادت‌های کاری کاربر (برای مثال موقعیت تلفن و حالت کاربر هنگام کار با تلفن) را در نظر نمی‌گیرد. سرانجام اینکه بسیاری از چک‌لیست‌های عمومی ایستگاه کاری رایانه (مانند چک‌لیست ارگونومی محیط اداری OHSA، چک‌لیست ارگونومی محیط اداری انتاریو MOL) حاوی پرسش‌ها و پاسخ‌های دو گزینه‌ای (برای مثال پاسخ‌های «بله» و «خیر») برای شناسایی عوامل ریسک هستند و بزرگی این عوامل را محاسبه نمی‌کند و برای بررسی نشانه‌های WMSD نیز معتبر نیستند. ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) (Sonne et al., 2012) به ارگونومیست‌ها اجازه می‌دهد تا از طریق ارزیابی تجهیزات و پوسچر محیط کار به‌سرعت عوامل ریسک مرتبط با ایستگاه کاری رایانه را کمیت‌سنجی کنند. عوامل ریسک بر اساس ارتباطشان با ریسک WMSD ارزش‌گذاری می‌شوند و به کاربرانْ میزان ریسک وسایل و دستگاه‌های ایستگاه کاری (یعنی صندلی، صفحه‌نمایش/تلفن، ماوس/صفحه‌کلید) و امتیاز نهایی مجموع ROSA (از ۱ تا ۱۰) ارائه می‌شود. آزمایش اعتبار اولیه‌ی این ابزار (Sonne et al., 2012) همبستگی معناداری میان امتیازهای نهایی ROSA و ناراحتی‌های گزارش‌شده نشان می‌دهد به طوری که امتیاز سطح کار ۵ نشان‌دهنده‌ی افزایش ریسک ناراحتی برای ایستگاه‌های کاری‌ای است که امتیاز نهایی آن‌ها بزرگ‌تر از یا مساوی با این امتیاز باشد. به علاوه، آزمایش اولیه‌ی پایایی بین‌گروهی حضوری بالا بوده است (به ترتیب ICC = 0.88, 0.91) (Sonne et al., 2012)، که تأیید دیگری بر کارایی این ابزار است. ارزیابی‌های معمول ارگونومیک محیط کاری محدود به فرمت ارزیابی حضوری و نفر-به-نفر هستند. هرچند که این روش به عنوان روشی معتبر و اتکاپذیری شناخته می‌شود، برای ارگونومیستی که می‌خواهد به ارزیابی ایستگاه‌های کاری بزرگ و متعدد بپردازد این روش بسیار هزینه‌بر و کم‌بازده است. سون و اندرو (۲۰۱۲) به عنوان روشی جایگزین، اعتبار خودارزیابی کارمن را با استفاده از انجام ROSA از طریق رابط کاربری آنلاین بررسی کردند؛ هرچند مشکل مشخصی در خصوص توانایی کارمندان آموزش‌ندیده برای ارزیابی عوامل ریسک کار با ماوس و کیبورد دیده شد. در چک‌لیست ROSA، علاوه بر بررسی مواردی مانند وجود یا عدم وجود الزامات ایستگاه کاری (مانند کاغذ نگه‌دار، محافظ صفحه‌نمایش)، موارد متعددی به تخمین و دسته‌بندی زاویه‌های پوسچر در دسته‌های مشخص می‌پردازد. این دسته‌ها عبارت‌اند از زاویه‌های خمش زانو، خمش/کشش تنه، خمش گردن و.... کاربردی‌بودن ارزیابی‌های اداری بر اساس عکس‌های ثابت و/یا مشاهدات ویدئویی به‌ندرت در منابع علمی پیشین بررسی شده است. هرچند، مشاهده‌ی تصویر به طور گسترده در وضعیت‌های تجربی بیومکانیکی شغلی برای تحلیل اعتبار آن و تخمین زاویه‌ی مفصل بررسی شده است (Li and Buckle, 1999; Abu-Rajah et al., 2010; Baluyut et al., 1995; Bao et al., 2007; Genaidy et al., 1993; Lau and Armstrong, 2011; Liu et al., 1997; Paul and Douwes, 1993). محققین درستی قابل‌قبولی در تخمین‌های زاویه‌ی مفصل مشاهده کرده‌اند به طوری که خطا در این تحقیقات در طیف ۲- تا ۱۰ درصد قرار داشته است (Baluyut et al., 1995; Covalla, 2003; Genaidy et al., 1993; Paul and Douwes, 1993). همچنین، همبستگی مثبت زاویه‌ی عرضی مفصل با پایایی رتبه‌بندی (Bao et al., 2009) و درستی (Van Wyk et al., 2009) وضعیت پوسچر نشان داده شده است. در این مطالعات زاویه‌ی عرضی بهینه برابر ۳۰ درجه به دست آمد. بائو و همکاران (۲۰۰۷) دو شیوه‌ی تحلیل عکس ثابت که برای تخمین‌های پوسچرال (ارزیابی بدترین پوسچر و ارزیابی نمونه‌برداری فریم-به-فریم پوسچر) استفاده می‌شود با استفاده از RULA (McAtamney and Corlett, 1993) با هم مقایسه کردند. هرچند، آن‌ها فقط نتایج میان دو رویکرد گزینش عکس را مقایسه و هم‌سنجی کردند و درستی شیوه‌های تخمین پوسچرهای حقیقی را تحلیل نکردند. کووالا (2003) مشاهده‌ی عکس ثابت و پویا را با استفاده از RULA و شاخص تنش (Moore and Garg, 1995) به منظور ارزیابی اعتبار آن‌ها را با هم مقایسه می‌کند. بااین‌حال، همچنان هیچ مطالعه‌ای به بررسی استفاده از عکس‌های ثابت در هنگام استفاده از ابزارهای تحلیل ریسک برای ایستگاه‌های کاری اداری نپرداخته است. ارزیابی‌های حضوری ارگونومی محیط اداری در حال حاضر شیوه‌ی مرجح متخصصین ارگونومی است. ما نشان می‌دهیم که استفاده از مشاهده‌ی عکس ثابت می‌تواند شیوه‌ای معتبر برای بهبود کارایی این ارزیابی‌ها باشد. بدین منظور، باید ارزیابی مبتنی بر عکسی را که از راه دور انجام شده است با امتیازهای ارزیابی حضوری که با استفاده از ابزار ارزیابی سریع تنش اداری انجام شده است مقایسه کنیم. هدف این مطالعه تشخیص اعتبار و پایایی ارزیابی‌های مبتنی بر عکس ROSA است که از راه دور انجام شده‌اند.