نفوذ اجتماعی در الگوهاي پذيرش فناوری اطلاعات بهداشتی سالمندان، رويكرد رفتار استفاده ی مبتن بر رهيافت نهادی

چكيده

كليد واژه

1-مقدمه

2-زمينه نظري و مدل مفهومي

1-2 زمينه نظري

2-2 مدل مفهومي و فرضيات مطالعه

شكل 1- مدل مفهومي

1-2-2 رفتار استفاده

2-2-2 فشار اجباري

3-2-2 فشار هيجاني

4-2-2 فشار تقليدي

3-2 متغيرهاي كنترلي

3-روش شناسي تحقيق

1-3 اندازه گيري

2-3 جمع آوري اطلاعات

4-تجزيه و تحليل داده ها و نتايج

1-4 تصديق ابزار مطالعه

جدول 1: بارهاي عاملي، آماره t و آلفاي كرونباخ مدل اندازه گيري

2-4 آزمايش فرضيات

5-محدوديت هاي مطالعه و سمت و سوي مطالعات آتي

6-بحث و نتيجه گيري

هدف از اين مطالعه بررسی نيروهای اجتماعی تاثيرگذار بر رفتار استفاده از پورتال بيمار در میان سالمندان و بهبود شناخت ما از اين نيروهاست. مدل پيشنهادی ما مبتنی بر رهيافت نهادی و استفاده از نظريه يكپارچه پذيرش و استفاده از فناوری (Unified Theory of Acceptance and Use of Technology, UTAUT) است و سه عامل محيطی و اجتماعی نيروهای هيجانی، نيروهای تقليدی و نيروهای جبری را در زمينه فناوری اطلاعات بهداشتی (HIT) محك می زند. اين مدل با استفاده از مطالعه ای تجربی كه در ايالات متحده آمريكا با 117 موضوع انجام شده است آزمايش شد. استفاده از روش حداقل مربعات جزئی در اين مطالعه نشان داد كه نيروهای اجباری و تقليدی، رفتار استفاده از پورتال بيمار را به شدت تحت تاثير قرار می دهند. يافته ها گويای آنند كه سالمندان به توصيه های ارائه دهندگان خدمات خود و رفتار همتايان عالی شأن و قابل احترام از شبكه خود عمل می كنند. مشخص شد كه فشار هيجانی نيروی چندان قابل توجهی نيست. اين امر مويد آن است كه سالمندان از اثر ارابه ای پيرو نمی كنند.

بهبود پیامد درمان بیماران از طریق برقراری ارتباطی بهتر بین ارائه دهندگان خدمات و بيمار، توجهات روزافزونی را در صنعت مراقبت های بهداشتی به خود معطوف ساخته است. ارائه كنندگان مراقبت های بهداشتی هر روز بیش از پیش به پورتال های بیماران متکی می شوند. اين پورتال ها عبارتند از وب سايت های آنلاين و امنی كه به بيماران امكان می دهند به اطلاعات بهداشتی شخصی خود از هر مكان دلخواه و از طريق اينترنت دسترسی داشته باشند. پورتال های بيمار با هدف اطلاع رسانی خلاصه آخرين معاينات، داروها، واكسيناسيون، آلرژی ها و نتايج آزمايشات طراحی می شوند (HealthiT.gov). همچنين بعضی از اين پورتال ها می توانند نسخه ها را دوباره بنويسند، زمان ملاقات های غير اورژانسی را تعيين كنند، پرداخت ها را قبول كنند، فرم های مربوط را دانلود و تكميل كنند و موارد آموزشی را بررسی كنند. چنين استفاده ای از فناوری در نشان دادن مشكل پيری زودرس جمعيت اكثر كشورها امری حياتی است. استفاده از اطلاعات بهداشتی الكترونيكی (EHR) نيز در حال افزايش است. حدود 80 درصد از پزشكانی كه در مطب كار می كنند از سيستم های EHR استفاده می كنند و اغلب آن ها (70%) متعهد شده اند تا در برنامه مشوق های مالی مبتنی بر «استفاده معنادار» از اين سرويس ها كه در ايالات متحده جريان دارد شركت كنند. يكی از اهداف برنامه Stage 2 Core Set در راستای استفاده معنادار اين است كه «اين امكان را برای بيماران فراهم آورد تا اطلاعات بهداشتی خودشان را بصورت آنلاين ببينند، دانلود كنند و انتقال دهند». بنابراين، تامين كنندگان سيستم های EHR دستور دارند تا به بيماران خود امكان دسترسی اينترنتی به اطلاعات بهداشتی را از طريق پورتالی آنلاين و امن فراهم سازند. اقدامات ابتكاری مشابهی نيز در ساير كشورها در جريان است چرا كه اين كشورها در تلاشند تا هم نتايج اقدامات بهداشتی و هم كارآيی سيستم-های بهداشتی خود را بهبود بخشند. مطالعات زيادی بر اساس بحث پذيرش و استفاده از پورتال بيمار انجام شده است. مشخص شده است كه وجود شرايط مزمن يكی از عوامل بالقوه اثرگذار بر نرخ پذيرش و استفاده از پورتال بيمار بوده است. به عكس، مشخص شده است كه سن بيمار همبستگی منفی با پذيرش و استفاده از پورتال بيمار، بويژه در ميان سالمندان، دارد. در دهه آتی به دليل افزايش متوسط طول عمر، حدود 20 درصد از جمعيت آمريكا بالای 65 سال سن خواهند داشت. همچنين روشن است كه هزينه های مربوط به معاينات پزشك و دارو در آخرين سال های عمر افزايش می يابد بطوريكه بر اساس برخی از مطالعات، حدود يك چهارم از هزينه های داروئی به آخرين سال عمر افراد مربوط است. بنابراين، جمعيت بيماران سالمند گروهی است كه اصولا بايد بيشترين استفاده را از پورتال بيمار داشته باشد، هرچند كه احتمال كمی دارد از آن استفاده كند. بعضی از مطالعات تجربی اين عوامل را با هدف درك بهتر پذيرش و استفاده از فناوری اطلاعات بهداشتی مصرف كننده (CHIT) آزموده اند اما، اين مطالعات عمدتا متكی به نظريه های پذيرش فناوری بوده اند. تنوع مدل ها رقيب قبلی ما را به اين نتيجه می رساند كه احتمال آن كه بيماران سالمند CHIT را بپذیرند و از اطلاعات بهداشتی آنلاين استفاده كنند به دليل آسایش، كارائی و كنترل پائین، بسيار كم است. با اينحال، يكی از اين موضوعات مقدم بر این بحث موضوع نفوذ اجتماعی است (كه هنجار ذهنی نيز نام دارد) و در مورد بيماران سالمند مورد كنكاش قرار نگرفته است. بيماران سالمند احتمالا با ويژگی ها، هنجارها و باورهای آدم های دوروبرشان همنوا می شوند. بنابراين، موضوع نفوذ اجتماعی را كه می تواند به سالمندان در پذيرش و استفاده از پورتال بيمار انگيزه دهد بايد بصورت مفصل تر و فراتر از نظريه های پذيرش و استفاده از فناوری بررسی كرد. آنچه كه در اين مطالعه تجربی بيان می كنيم آن است كه بيماران سالمند به دليل نفوذ همتايان مورد احترام خود در درون خودشان باوری را در قبال پذيرش پورتال بيمار و استفاده از آن شكل می دهند. در اين مطالعه مدلی مفهومی را بر اساس نيروهای محرك رهيافت نهادی، كه پيشرو نيروهای محرك نيت رفتاری و رفتار استفاده در مدل نظريه يكپارچه پذيرش فناوری و استفاده از آن (UTAUT) است، پيشنهاد می كنيم. شواهد تجربی خودمان را از تاثیرات شگرف نيروهای هيجانی، جبری و تقليدی روي رفتار استفاده بيماران سالمند از پورتال بيمار، بر داده های جمع آوری شده از سالمندان در حوزه های اجتماعی مختلف بنا می نهيم. در بخش بعد نگاهی اجمالی خواهيم داشت بر زمينه نظری اين موضوع و ايجاد مدل مفهومی و در ادامه، روش شناسی و تحليل داده ها را ارائه خواهيم كرد و در پايان، در مورد نتايج بدست آمده بحث خواهيم كرد و نتايج مديريتی و نظری را ارائه خواهيم داد و سپس محدوديت های اين مطالعه و توصيه های بيشتر را ارائه، و اين مقاله را جمع بندی خواهيم كرد.