قیمت های نفت، بازده سهام، و نرخ ارز: شواهد تجربی برگرفته از چین و ایالات متحده

با استفاده از مدل BEKK اریب و همچنین توابع واکنش لحظه ای پویا، این مطالعه به بررسی روابط سه جانبه متغییر زمانی میان قیمت های نفت واقعی، تغییرات نرخ ارز و بازده سهام در چین و ایالات متحده از فوریه 1991 تا دسامبر 2015 می پردازد. ما مشاهدات کلیدی متعددی را مشخص می نمائیم: (1) قیمت های نفت به صورت مثبت و قابل توجه به شوک های تقاضای انباشته پاسخ می دهند؛ (2) شوک های مثبت عرضه نفت به صورت وارونه و قابل توجه بر بازار سهام چین تاثیر می گذارند؛ (3) شوک های قیمت نفت به صورت قابل توجهی بر شاخص دلار وزنی ایالات متحده به صورت منفی تاثیر می گذارند؛ (4) بازارهای سهام ایالات متحده و چین به صورت مثبت همانگونه که شاخص دلار و نرخ ارز نشان می دهد همبستگی دارند؛ (5) رابطه موازی وارونه قابل توجهی بین بازار سهام ایالات متحده و دلار و بین بازار سهام چین و نرخ ارز وجود دارد؛ و (6) بازار سهام چین بسیار فرار بوده و به تقاضای انباشته و شوک های قیمت نفت در سال های اخیر پاسخ می دهد.

افزایش و کاهش چرخه دو ساله اخیر قیمت نفت خام در مدت بیش از پانزده سال گذشته با توجه به اهمیت گسترده آن علاقه بسیاری را به عوامل تعیین کننده قیمت های نفت خام (همیلتون ، 2009؛ کیلیان و مورفی ، 2014) و رابطه میان شوک های قیمت نفت و بازارهای مالی ایجاد می نماید (کیلیان و پارک ، 2009؛ پارک و راتی ، 2008). قیمت نفت خام نه تنها توسط عرضه و تقاضا تعیین می گردد، بلکه همچنین توسط دیگر عوامل مهم سیاسی جغرافیایی، اقتصادی و مالی از قبیل رویدادهای سیاسی جغرافیایی، فعالیت اقتصادی و رشد، همبستگی های موجود با دیگر کالاها، سهام و بازارهای کنونی نیز تعیین می گردد. به عنوان مثال، تحقیق گسترده ای در خصوص رابطه دو وجهی بین قیمت های نفت و بازده سهام و بین قیمت های نفت و نرخ ارز ارز خارجی، به خصوص در اقتصادهای پیشرفته وجود دارد. با این حال، رابطه سه وجهی میان قیمت های نفت، بازده سهام، و نرخ ارز به ندرت در چارچوب مقایسه ای بین اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه بزرگ بررسی می گردد. هدف این مقاله استفاده از تحلیل دو مرحله ای جهت بررسی رابطه سه وجهی در چین و ایالات متحده، بزرگ ترین اقتصاد در حال توسعه و توسعه یافته در جهان می باشد. براساس دانش ما، این مقاله اولین مقاله است که به بررسی مسئله در چنین چارچوبی می پردازد. در طول هفده سال گذشته، قیمت های نفت خام، اندازه گیری شده توسط واسطه تگزاس غربی، دو بار دچار افزایش و کاهش شدند: از متوسط 12 دلار در هر بشکه در ژانویه 1999، به آرامی به 134 دلار در ژوئن 2008 افزایش یافت و سپس در فوریه 2009 به 39 دلار کاهش یافت و مجددا تا 106 دلار در ژوئن 2014 افزایش یافت و مجددا به 37 دلار تا پایان سال 2015 کاهش یافت. بازار سهام چینی دارای دو افزایش و کاهش شدید در دوران مشابه برای نفت خام، اما با فراریت و جهت مخالف برای دوره 2014-2015 می باشد. پس از برخی افزایش و کاهش های بزرگ در طول سال های آغاز به کار از 1992 تا 1994، شاخص کامپوزیت شانگهای افزایش متفاوت و آرام به 268 دلار را در می 2001 تجربه نمود و سپس دچار کاهش جزئی به 128 دلار در می 2005 شد. بدین ترتیب دچار افزایش شدید به 798 دلار در اکتبر 2007 کاهش به 253 دلار در اکتبر 2008 شد. سپس مجددا همراه با نوسان گسترده به 744 دلار در می 2015 افزایش یافت و مجددا به 480 دلار در سپتامبر 2015 کاهش یافت. برای بازار سهام ایالات متحده، این موضوع دارای دو نقطه عطف متمایز می باشد، یکی در حباب دات کام در می 2000 و دیگری قبل از بحران مالی جهانی در اکتبر 2007. در مقایسه با سهام چینی، بازار سهام ایالات متحده همراه با الگوی شفاف تر و مقدار حرکت بیشتر دارای رشد بلندتر و طولانی تر می باشد. از 1279 دلار در ژانویه 1999، S&P 500 به 1518 در آگوست 2000 افزایش یافت در سپتامبر 2002 به 815 کاهش یافت. مجددا به 1549 در اکتبر 2007 افزایش یافت به سرعت به پائین ترین سطح خود 735 دلار در فوریه 2009 کاهش یافت و سپس به صورت قابل توجهی تا پایان سال 2015 به 2044 دلار رسید (شکل 1 مشاهده گردد). سهام چینی برخی نقاط عطف مشابه را به عنوان S&P 500 ایالات متحده زمانی که در اکتبر 2007 به اوج رسید قبل از کاهش در طول بحران مالی جهانی به اشتراک می گذارد. هر دو بازار سهام شاخص های پیشرو بوده و سقوط آتی را برای بازار خام نشان می دهند. بازارهای سهام که قیمت های نفت را با توجه به تقاضا از بزرگ ترین اقتصادها، به خصوص چین کاهش می دهند، جهت کاهش قیمت های خام نرم شده اند. این موضوع نشانگر تاثیر جهانی مبتنی بر تقاضا بر قیمت های نفت خام می باشد. در خصوص نرخ ارز، شاخص دلار ایالات متحده، قیمت کالا برای بسیاری از کالاها همانگونه که توسط ارزش دلار ایالات متحده اندازه گیری شده است نسبت به مهم ترین شرکای تجاری، از 95 دلار در ژانویه 1999 به 113 دلار در فوریه 2002 افزایش یافته در مارس 2008 به 70 دلار رسیده، و مجددا به 94 دلار تا پایان 2015 افزایش یافته است. حرکت نرخ ارز دلار ایالات متحده به یوان چین دارای رفتار متفاوتی می باشد در حالی که یوان سیستم نرخ ارز ثابتی را پیاده سازی می نماید: از نرخ ارز اسمی 5.7 یوان به ازای هر دلار قبل از 1994 تا 8.7 به ازای هر دلار در سال 1994 زمانی که چین رژیم مدیریتی شناور جدیدی را با کاهش قیمت قابل توجه نرخ ارز تصویب می نماید. نرخ ارز USD-CNY حدودا 8.27 یوان تا ژوئن 2005 باقی ماند، زمانی که چین نرخ شناور جدید مدیریت شده را اجرا نموده و تثبیت قیمت را از دلار ایالات متحده به سبد ارز تغییر داد. با توجه به سیستم تثبیت قیمت دلار، چین به مازاد حساب جاری قابل توجه و همچنین مازاد حساب سرمایه در تمامی سال ها به غیر از سال 1998 دست یافت، همین موضوع منجر به افزایش پیوسته نرخ ارز واقعی شد (هوانگ و وانگ ، 2004). از جولای سال 2005، یوان در محدوده های خاص به صورت روزانه در نوسان بود. یوان در برابر دلار ایالات متحده افزایش یافته به 6.05 یوان به ازای هر دلار آمریکا در ژانویه 2014 رشید و سپس به 6.45 یوان تا پایان سال 2015 رسید، یک افزایش 22 درصدی در مدت دوره 15 سال (اشکال 2 و 3 مشاهده گردد). درک رابطه به هم بسته میان سه بازار بزرگ مالی در این دو اقتصاد بزرگ مهم است زیرا اطلاعات می توانند به تصمیمات سرمایه گذاری و مالی به خصوص در اقتصادهای در حال ظهور مانند چین کمک نمایند در حالی که تصور می گردد دارای نقش بزرگ تر و برتر در عرصه سیاسی و مالی جهان، به خصوص در بازارهای ارز خارجی و نفت می باشند. علاوه بر این، رشد انرژی و سریع چین توسط مازاد تجاری ثابت با نرخ ارز ثابت USD-CNY قبل از جولای 2005 به جلو پیش رانده شد که همین موضوع تقاضای بزرگی را برای انرژی به بار آورد و توانست منجر به افزایش قیمت نفت تا حدود خاصی بشود. در عصر انرژی جهانی، چین در تقاضای انرژی جهانی به سرعت در طول مدت چند سال گذشته با توجه به جمعیت بزرگ و اقتصادی با رشد سریع به اوج رسید. با توجه به مدیریت اطلاعات انرژی ایالات متحده، چین به دومین مصرف کننده بزرگ نفت جهانی در سال های اخیر تبدیل شد. چین همچنین در پایان سال 2013 به عنوان بزرگ ترین وارد کننده خالص نفت و دیگر مایعات جهان از ایالات متحده سبقت گرفت. این تغییرات، همراه با نرخ رشد دو رقمی قابل توجه محصول ناخالص داخلی به مدت سه دهه گذشته (بلومبرگ ، 2010)، برای چین در حوزه های تسلط بر تجارت بین المللی، ذخیره سازی بزرگ ذخایر ارز خارجی، تقاضای قابل توجه آن برای محصولات انرژی از قبیل نفت خام، و مالکیت قابل توجه بدهی دولت ایالات متحده نفوذ بسیاری را به بار آورد. رشد چین بر قیمت های کالا تاثیر داشت. 1 اکتبر 2016، یوان چین توسط صندوق پول بین المللی تصویب شد که به عنوان ارز پنجم در سبد حقوق خاص وام، دارایی ذخیره مازاد جهانی جای داشت. با توجه به این واقعیت که بازار سهام چین دومین بازار بزرگ سهام در جهان می باشد، و ارز چینی دارای کاربرد گسترده بوده و در یکی از پنج ارز اصلی در سبد SDR جای دارد، ادبیات محدودی به بررسی روابط متقابل بین بازارهای مالی مختلف در چین موازی با بازارهای ایالات متحده نسبت به قیمت های نفت می پردازد. هدف این مقاله پر نمودن جاهای خالی در ادبیات است. شوک ها یا افزایش های قیمت نفت غیر منتظره براساس منبع اصلی آن ها به طرق مختلف همانند کیلیان (2009) شرح داده می شوند. کیلیان شوک های نفت را به سه نوع طبقه بندی می نماید: شوک عرضه نفت، شوک تقاضای جهانی، و شوک خاص بازار نفت. شوک های مختلف به صورت متفاوت بر قیمت های نفت خام تاثیر می گذارند. ما به مدل سازی بازار نفت همانند کیلیان می پردازیم (2009). با این حال، ما شوک ها را به صورت درونی محدود ننموده و در روابط متقابل میان بازارها اجازه همبستگی های شرطی پویای غنی را می دهیم. از مدل سازی دو مرحله ای استفاده می کنیم. ابتدا از خود برگشت بردار ساختار جهت مدل سازی رابطه پویا بین متغییرها در توابع واکنش لحظه ای پویا استفاده می کنیم. سپس از همبستگی شرطی پویا DIAGONAL BEKKGARCH جهت مدل سازی شوک های نفت مختلف و تاثیر آن ها بر دیگر متغییرها استفاده می کنیم. باقی مقاله به شرح زیر می باشد: بخش 2 به ارائه مروری بر ادبیات و مبانی نظری می پردازد. بخش 3 به توضیح داده ها و روش تحقی می پردازد، و بخش 4 نشانگر یافته های تجربی است. بخش 5 به جمع